http://vod.cnnturk.com/cnnturk/haber/12.12.2008/akilli_lart.wmv

TÜBİTAK "akıllı kimlik kartı"na kripto koyacak TÜBİTAK tarafından tamamen milli olanaklar kullanılarak geliştirilen ve 2010'dan itibaren nüfus cüzdanının yerine kullanılması hedeflenen akıllı kimlik kartları, kopyalanma riskine karşı görünürde 7 üstün güvenirlikli önlemle korunuyor.

Üzerinde yer alan çip sayesinde, kart sahibinin pek çok bilgisinin saklanacağı, böylelikle sağlık ve sosyal sigortalar gibi farklı hizmetlere kolay erişimin sağlanacağı ‘akıllı kimlik kartları’, pilot bölge seçilen Bolu’da dağıtılmaya başladı. Teknolojideki gelişime paralel olarak e-devlet hizmetlerinde yeni bir aşama olarak değerlendirilen ‘akıllı kimlik kartları’ pek çok farklı özelliğe sahip. İlk günlerde hedefelenen etkinlik sağlanamasa da projenin başarılı olması bekleniyor.

BİLGİLER ÇİPTE SAKLANACAK
Yeni kimlikler; vatandaşa ait kimlik bilgilerinin kartın üzerindeki çipe güvenli bir şekilde kaydedilmesi ve bu işlemden sonra yetkisiz kişiler tarafından yeniden üretilmesini ya da bilgilerin değiştirilmesini olanaksız hale getirecek şekilde tasarlanması esasına dayanıyor.

Geleneksel nüfus cüzdanlarından farklı olarak bünyesinde bir görsel bir de elektronik olmak üzere iki farklı bilgi tutma ortamı barındırıyor. Görsel ortamda, yani kartın ön ve arka yüzünde kart sahibine ait fotoğraf ve nüfus bilgileri bulunuyor. Ön yüzünde ad, soyad, cinsiyet, doğum tarihi, seri no ve TC. Kimlik no, arka yüzde ise anne-baba adı, önceki soyadı, doğum yeri, kan grubu, medeni hali ve dini ile ilgili bilgiler yer alıyor. 10 yıl dayanıklılığa sahip olan gövde, kartın kopyalanmasını ya da üzerinde değişiklik yapılmasını engellemek amacıyla ileri teknoloji baskı yöntemleri kullanılarak üretiliyor ve kişiselleştiriliyor.

Kartın elektronik ortamı ise kartla bütün olarak üretilen ve içinde kart sahibine ait nüfus bilgilerinin elektronik olarak tutulduğu çip... Bu yonga kişiye ait bilgileri güvenli bir şekilde tutulmasını sağlıyor. İlk etapta vatandaşların sağlık hizmetleri ile ilgili bilgiler çipte yer alacak. Hastane ve eczanelerde yapılan işlemlerin kaydı çiplerde saklanacak. Uygulamaya geçildiğinde vergi numaraları gibi farklı özeliklerin de kartlara yüklenmesi hedefleniyor.

KİMLİK KARTININ KULLANIMI
Pek çok farklı alanda kullanılması planlanan ‘akıllı kimlikleri’in öncelikli kullanım yerleri sağlık ve sosyal sigorta hizmetleri olacak. Kimliği kullanmak, kredi kartını kullanmaya benziyor. Eczanelerde, sağlık birimlerinde ya da hizmetin verildiği diğer kurumlarda bulunan kart erişim cihazlarına (KEC) yerleştirildikten sonra, tanımlama için PIN kodu istenecek. Vatandaşların, kimliklerini ilk aldıklarında kendilerinin belirleyeceği altı haneli PIN kodunu girildiğinde işlem tamamlanmış olacak. PIN’in üç kez yanlış girilmesi, kartın kaybolması, çalınması ya da fiziksel olarak kullanılamayacak duruma gelmesi halinde, nüfus müdürlüklerinden yeni kart alınabilecek.

‘Akıllı kimlik kartları’ ve kart okuyucular, TÜBİTAK- Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından geliştirildi.

2010’a kadar, uygulamada doğabilecek eksikliklerin giderilmesi ve Türkiye çapında ‘akıllı kimlikler’in kullanılmaya başlanması planlanıyor. ‘Akıllı kimlikler’, yurt çapındaki uygulama öncesinde, pilot uygulama olarak Bolu’da vatandaşlara dağıtılmaya başlandı. İlk etapta 3 bin kişiye dağıtılacak kartlar, pilot uygulama dahilinde 10 bin kişiye verilecek. İlk günlerde bazı aksaklıklar yaşansa ve beklenen etkinlik sağlanamasa da pilot uygulamanın başarılı olacağı düşünülüyor.

Yusuf Kantacı (Bolu İl Nüfus Müdürü):
10 BİN KİŞİYE YENİ KARTLAR VERİLECEK
Eylül ayında 3 bin kişiye kartları dağıtmayı planlıyoruz. Vatandaşların yapması gereken tek şey, kullandıkları nüfus cüzdanı ve son altı aya ait vesikalık fotoğrafları ile bize başvurmaları. Hiçbir şekilde ücret ya da masraf sözkonusu değil. Pilot uygulamada 10 bin vatandaşımıza yeni kimliklerden verilecek. Bolu genelinde önümüzdeki sene de uygulama devam edecek. Daha sonra bir değerlendirme yapılacak, başarılı olduğu görülürse 2010 yılında Türkiye çapında ‘akıllı kimlik’ uygulamasına geçilecek.

Uygulama yeni başladı ama ilk aldığımız izlenimler olumlu, vatandaşlar yeni kartlarından memnunlar. Şu anda devlet hastanesinde yeni sistem kuruldu ve il çapındaki eczanelere de gerekli makinaların ve altyapının dağıtımına devam ediliyor. Altyapı tamamlandıktan sonra sağlık hizmetlerinde belli bir rahatlık ve hız kazanacağımızı tahmin ediyorum ama şu an için konuşmak erken.

Nusret Aydın (Bolu İzzet Baysan Devlet Hastanesi Başhekim Yardımcısı):
YENİ KİMLİKLERLE BAŞVURANLAR OLDU
Daha uygulama yeni başaldı, yaygınlık kazandığını söyleyemeyiz. Sistem de tam oturmadı, hedeflenen sayıda kimliğin dağıtılmasından sonra daha net konuşabiliriz. Yine de hastanemize yeni kimlikleriyle başvuranlar oldu. Bu vatandaşlarımıza sağlık himetlerini, yeni sisteme uygun olarak veriyoruz. Biliyorsunuz, POS cihazına benzer bir cihaz var, kimlik kartlarına buraya yerleştirerek, gerekli hizmeti alabiliyorlar. Önce hastanemize bu cihazlardan kondu, şimdi de tüm şehirdeki eczanelere peyderpey konuyor.

Şu anda uygulamamnın daha başında olduğumu için çok net konuşamıyorum. Ufak tefek aksaklıklar vara ama başarılı olacağını düşünüyorum. Eğer başarıyla uygulayabilirsek ki ben uygulanacağını düşünüyorum, sağlık hizmetlerinde çok avantajlı bir sistem olacak.

Arzu Beykoz (Eczacı):
HERKES PIN KODUNU HATIRLAYACAK MI?
Kartların dağıtımına devam ediliyor. Bizim eczanemize yaklaşık 10 gün önce sistem getirildi. Uygulama başlamadan önce sitemin anlatılması için toplantılar yapıldı. Hastaneler ve eczaneler bana göre projenin en önemli ayağını oluşturuyor. Toplantılara ilk kez atıldığımızda TÜBİTAK tarafından proje tamamlanmıştı ama yine de pek çok eksik vardı. Örneğin ilk zamanlarda parmak izi alınarak işlem yapılıyordu. Ama biz bunun pratik olmayacağını söyledik. Örneğin böyle bir durumda eşinize ya da çocuğunuza ilaç alamazsınız. İtirazlarımızdan sonra bu uygulamadan vazgeçtiler ve şifre kullanmaya başladılar.

Bence yeni uygulama çok güzel. Avrupa’da benzer uygulamalar var. Ben Fransa’da buna benzer bir uygulamaya şahit olmuştum. Ama ülkemizin eğitim seviyesini düşünürsek, pratikler bazı sorunlar çıkabilir diye düşünüyorum. Yani mesela, dağ köyünden gelen Hatice Teyze şifresini nasıl akılda tutacak?

Yeni uygulamada hiçbir evrak yok, reçete ya da belge yok. Ama bir kez hata yapılırsa ondan dönüşü de zor olacak. Örneğin iki yerine üç ilaç verdiğinizi düşünün, işlem gerçekleştikten sonra bir daha bunu geri alamıyorsunuz. Bu da pratikte sonunların doğmasına neden olabilir.

Genel olarak çok güzel bir proje, çok medeni, Avrupa standartlarında bir proje ama pratik sorunların üstesinden gelinmesi gerekiyor. Umarım bunlar da çözülür ve bu medeni proje hayata geçebilir.

Akıllı Kartlar | Anasayfa | Plastik Kart Yazıcı